انواع الیاف قالی ماشینی

الیاف (جمع کلمه‌ی لیف) رشته‌های نازک و بلندی شبیه مو هستند که از استحکام و انعطاف پذیری کافی برای تهیه‌ی نخ برخوردارند. الیاف، طی انجام عملیات ریسندگی تبدیل به نخ و آماده‌ی بافت فرش می‌شوند. 

الیاف فرش ماشینی با توجه به جنس آن‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: 

الیاف مصنوعی 

الیاف طبیعی

الیاف مصنوعی:

الیافی هستند که در طبیعت وجود ندارند و توسط انسان ساخته می‌شوند؛ پرکاربردترین الیاف مصنوعی شامل موارد زیر می‌باشند: 

پلی پروپیلن

پلی استر

اکریلیک

نایلون

الیاف طبیعی:

الیافی هستند که در طبیعت وجود دارند و انسان نقشی در تولید آن‌ها ندارد؛ پرکاربردترین الیاف طبیعی فرش ماشینی شامل موارد زیر می‌باشند: 

جوت (کنف)

ابریشم

پشم

پنبه

به طور سنتی، فرش‌ها تا قبل از زمان پیدایش الیاف مصنوعی و ساختگی، با استفاده از الیاف طبیعی تولید می‌شدند؛ الیاف ساختگی توسط بشر تاثیر قابل ملاحظه‌ای در صنعت بافت قالی ماشینی داشتند. 

همچنین الیاف نساجی را با توجه به طول آن‌ها به دو دسته‌ی زیر تقسیم می‌کنند: 

الیاف منقطع:

الیافی هستند که طول آن‌ها مشخص و محدود است. طول الیاف منقطع از چند میلی متر تا چندین سانتی متر است، تمام الیاف طبیعی (بجز ابریشم) در این گروه قرار می‌گیرند. 

الیاف یکسره:

الیافی هستند که دارای طول مشخص و محدود نیستند و طول این الیاف بسیار بلند است و ممکن است به هزاران متر برسد؛ الیاف ابریشم و الیاف مصنوعی در این گروه قرار دارند.

لازم به ذکر است که الیاف مصنوعی و الیاف ابریشم یکسره را می‌توان به طول‌های مشابه الیاف منقطع برش داد، به عبارت دیگر الیاف ابریشم و الیاف مصنوعی به دو صورت یکسره و منقطع تولید می‌شوند. در حال حاضر اکثر تولیدات فرش ماشینی در ایران با الیاف مصنوعی اکریلیک و پلی استر و الیاف طبیعی پنبه و جوت تولید می‌شوند.

شروع تولید فرش ماشینی در ایران به قبل از انقلاب و به اوایل دهه‌ی پنجاه هجری شمسی بر می‌گردد. اولین قالی ماشینی تولید داخل در کارخانه‌های مخمل و ابریشم کاشان توسط دستگاه‌های مخملبافی و با الیاف مصنوعی بافته شدند که این فرش‌ها دارای وزنی سبک بودند و همچنین پرزهای کوتاهی داشتند.

در همان دوره برخی از تاجران، فرش‌هایی مشابه با فرش‌های تولیدی داخل را از کشور بلژیک وارد بازار ایران کردند که از کیفیت بالاتری برخوردار بودند و اینچنین سلیقه‌ی مردم ایران را _ که تا پیش از آن فقط از فرش‌های دستباف استفاده می‌کردند _ با این نوع از فرش‌ها آشنا نمودند.

با استقبال خوبی که مردم از فرش ماشینی به عمل آوردند، خاندان لاجوردی (مالکان گروه صنعتی بهشهر) که از کارخانه داران و سرمایه گذاران کشور بودند، اقدام به تاسیس شرکت صنایع کاشان (فرش ماشینی کاشان) کردند که اولین محصول آن‌ها در سال 1353 به بازار عرضه گردید.

این فرش‌ها با نمونه‌های قبلی کاملا متفاوت و تا حدودی به فرش دستباف شباهت داشتند که به طور خاص فرش ماشینی بافته شده با الیاف طبیعی پشم به شدت مورد استقبال مردم قرار گرفت. به دنبال آن کارخانه‌های فرش دیگری نیز تاسیس شدند و به رقابت پرداختند.

در حال حاضر در کاشان بیش از 1000 کارخانه‌ی فرش در شهرک‌های صنعتی راوند، آران و بیدگل و جعفر آباد وجود دارند که به بافت انواع فرش ماشینی 1200 شانه، 1000 شانه، 700 شانه، سجاده فرش، گلیم و … مشغول هستند.

فرش ماشینی به عنوان یکی از لوکس‌ترین لوازم منزل برای تزئین خانه می‌باشد که هنر و زیبایی را در ترکیبی استثنایی نمایان می‌سازد.

کاشان که در استان اصفهان و به فاصله‌ی حدودا 250 کیلومتری از تهران واقع گردیده است به عنوان سرآغازگر و همچنین پایتخت قالی ماشینی ایران شناخته می‌شود.

فرش کاشان از گذشته‌های دور با فرش دستباف و امروزه با فرش ماشینی همواره مورد زبانزد عموم بوده است.

فرش‌های دستباف و آنتیک کاشان که امروزه موجب شکوه کلکسیون‌های بزرگ شخصی و موزه‌های خارجی است و همچنین فرش ماشینی کاشان که با صادرات انبوه آن به سایر کشورهای دنیا، مایه‌ی افتخار ایران می‌باشد.

در ادامه با گردآوری مطالب داخلی و خارجی، تاریخچه‌ی قالی ماشینی و همچنین تولید آن از ابتدا تا انتهای بافت را با ذکر جزئیات شرح داده‌ایم.